سالمندی مرحله‌ای حساس از زندگی انسان است که با تغییرات جسمی، روانی و اجتماعی همراه است. در این دوره، امید به زندگی به‌عنوان شاخصی مهم در سلامت روان و کیفیت زندگی مطرح می‌شود. پژوهش‌ها نشان می‌دهند که معنویت، به‌عنوان یکی از ابعاد وجودی انسان، نقش مؤثری در افزایش امید به زندگی سالمندان دارد ، به‌ویژه در قالب باورهای دینی، می‌تواند به‌عنوان منبعی قدرتمند برای مقابله با چالش‌های این دوره عمل کند.

به گزارش روابط عمومی دانشده پزشکی،دکتر «مریم شمسایی» مدیر گروه معارف اسلامی این دانشکده افزود: امید به زندگی، نه‌تنها به معنای طول عمر، بلکه به احساس رضایت، هدفمندی و توان مقابله با چالش‌های زندگی اشاره دارد. در این میان، معنویت به‌عنوان منبعی درونی برای معنا دادن به تجربه‌های زیسته، می‌تواند نقش کلیدی در ارتقای امید ایفا کند.

او ادامه داد: معنویت مفهومی چندوجهی است که به معنای جستجوی معنا، ارتباط با امر متعالی، و تجربه درونی از حضور خداوند است. در چارچوب دین، معنویت با مفاهیمی چون آرامش درونی، پذیرش، بخشش ، امید ، توکل، ذکر، دعا ارتباط تنگاتنگ دارد و امید به زندگی را از طریق اعتماد به رحمت الهی و باور به حکمت خداوند تقویت می‌کند. امید به زندگی در دوران سالمندی تحت تأثیر عوامل متعددی قرار دارد؛ از جمله سلامت جسمی، حمایت اجتماعی، وضعیت اقتصادی، و نگرش فرد به زندگی. کاهش نقش‌های اجتماعی، از دست دادن عزیزان، و مواجهه با بیماری‌های مزمن می‌تواند امید را کاهش دهد. در این شرایط، معنویت به‌عنوان منبعی برای معنا دادن به رنج‌ها و بازسازی امید مطرح می‌شود.از این رو،امید به زندگی بیانگر نگرش مثبت فرد نسبت به آینده، احساس هدفمندی، و انگیزه برای ادامه زندگی است.

دکتر شمسایی با بیان اینکه مطالعات روان‌شناختی نشان داده‌اند که سالمندانی که دارای گرایش‌های معنوی هستند، سطح بالاتری از امید، رضایت و آرامش را تجربه می‌کنند، گفت: معنویت با تقویت تاب‌آوری روانی، کاهش اضطراب و افسردگی، و افزایش احساس کنترل در زندگی، به ارتقای امید کمک می‌کند. همچنین، مشارکت در فعالیت‌های معنوی و آیینی، پیوندهای اجتماعی سالمندان را تقویت کرده و حس تعلق و ارزشمندی را در آنان زنده نگه می‌دارد.در جوامعی که معنویت بخشی از فرهنگ عمومی است، سالمندان فرصت بیشتری برای مشارکت در مناسک، گفت‌وگوهای معنوی و فعالیت‌های جمعی دارند. این مشارکت نه‌تنها از انزوای اجتماعی می‌کاهد، بلکه به تقویت عزت نفس و احساس معنا در زندگی آنان کمک می‌کند. از سوی دیگر، نادیده گرفتن نیازهای معنوی سالمندان می‌تواند به کاهش کیفیت زندگی و افزایش احساس بی‌هدفی منجر شود.

او افزود: روش‌های زیر می‌توانند به تقویت معنویت در سالمندان کمک کنند:- شرکت در نماز جماعت و مراسم مذهبی - مطالعه قرآن و تفاسیر آن - انجام اذکار روزانه و دعاهای مأثور - مشارکت در فعالیت‌های خیریه و داوطلبانه - تفکر در آیات الهی و نشانه‌های خداوند در طبیعت - مشاوره معنوی با روحانیون و مشاوران دینیبنابراین، معنویت به‌عنوان یکی از منابع مهم روانی و اجتماعی، نقش مؤثری در افزایش امید به زندگی سالمندان دارد.

مدیر گروه معارف اسلامی دانشکده پزشکی خاطر نشان کرد: توجه به ابعاد معنوی زندگی سالمندان، طراحی برنامه‌های حمایتی با محوریت معنا، و فراهم‌سازی بسترهای فرهنگی برای تجربه‌های معنوی، می‌تواند به ارتقای کیفیت زندگی آنان کمک کند. بهره‌گیری از آموزه‌های دینی در این مسیر، زمینه‌ساز آرامش قلبی، امید به آینده و ارتباط عمیق‌تر با خداوند خواهد بود. پیشنهاد می‌شود که سیاست‌گذاران، مراکز آموزشی و درمانی، و خانواده‌ها نقش معنویت را در برنامه‌ریزی‌های مرتبط با سالمندان جدی بگیرند./م.مقصودیان

پایان خبر